Türkiye’de en çok tercih edilen sıvı yağ olan Ayçiçeği yağında ithalat giderinin, Türk çiftçinin kazancından fazla olması üreticinin tarladan uzaklaşmasına zemin hazırlıyor. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Okan Gaytancıoğlu, Türkiye’nin ayçiçeğinde kendine yeterlilik oranının 2021’de yüzde 70 iken 2024’te yüzde 45’e gerilediğini, 8 milyon ton olan ayçiçeği işleme kapasitesine karşın işlenen miktarının ise 2 milyon ton olduğunu ifade etti.
ÜRETİMDEN SOĞUTUR
Petrolden sonra en çok döviz ödenen ithalat kaleminin ayçiçeği olduğuna dikkat çeken Gaytancıoğlu, “Ayçiçeği ham yağına 2023’te 2 milyar dolar ödedik. 1 tonunu 551 dolardan ithal etmişiz, buna yüzde 27 gümrük vergisi ve 15 dolar civarında taşıma, gümrükleme gibi masraflar eklendiğinde 720 dolar ediyor. Yani tam 24 bin TL. Bizim Türk çiftçi de aynı fiyatların üstüne kuraklık desteği de almak istiyor” dedi. “Üretim maliyetlerine katlanan çiftçimiz için sürdürülebilir fiyat seviyesi belirlenmelidir” diyen Gaytancıoğlu, üreticiye düşük fiyat ödenip gümrük vergilerinin sıfırlanmasının yağ fiyatlarını düşürmeyeceğini, tam tersine üreticiyi üretimden soğutacağını kaydetti. Gaytancıoğlu, “Çiftçiye ödenecek fiyat, ithal maliyeti olan (kilogram başına) 24 TL ile aynı olmalı, kuraklıktan etkilenecek üreticilere de kuraklık desteği verilmelidir” ifadelerini kullandı.
Dışa bağımlılık zam şampiyonu yaptı
22 Mart 2022’de ayçiçeği ham yağı taşıyan Rus gemisinin Mersin Limanı’na yanaşırken birçok TV kanalının bu haberi manşet yaptığını hatırlatan Okan Gaytancıoğlu, “Pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle birçok tarım ürününün fiyatı 2-3 kat artmıştı. Tonu 350 dolar olan ayçiçeği, 770 dolara kadar çıkmış, Ayçiçek yağı marketlerde zam şampiyonu olmuştu” dedi. Gaytancıoğlu, “Tarım politikası yetersiz olduğu için üretemiyoruz, net ithalatçıyız” dedi.
